ફ્લાઇટમાં જન્મેલા બાળકની નાગરિકતા અને ફાઈંગ પ્લેનમાં જન્મેલા બાળકના જન્મ પ્રમાણપત્રમાં કયું જન્મસ્થળ નોંધવામાં આવશે? જાણો…
આ દિવસોમાં વિદેશી દેશો તરફ ભારતીય લોકોનો ક્રેઝ વધી રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, મોટાભાગના લોકો વધુ સારા વિકલ્પ તરીકે અભ્યાસ અથવા કામ માટે વિદેશ જવાનું વિચારી રહ્યા છે. ભૂતકાળમાં, લંડનથી કોચી આવી રહેલી એર ઈન્ડિયાની ફ્લાઈટમાં એક વિચિત્ર કિસ્સો જોવા મળ્યો હતો જેમાં મંગળવારે આ ફ્લાઈટના લેન્ડિંગ પહેલા એક બાળકનો જન્મ થયો હતો. પરંતુ હવે પ્રશ્ન એ ઉભો થઈ રહ્યો હતો કે આખરે આ બાળક વિદેશી ગણાશે કે તેને ભારતીય નાગરિકતા આપવામાં આવશે?
સૌથી પહેલા તમને જણાવી દઈએ કે ભારતીય નિયમો અનુસાર 7 મહિના કે તેથી વધુની ગર્ભવતી મહિલાને પ્લેનમાં મુસાફરી કરવાની મંજૂરી નથી. પરંતુ હજુ પણ, જો તે ખાસ કારણોસર થાય છે, તો તે માન્ય છે. પરંતુ જો કોઈ મહિલા ભારતથી અમેરિકા જતા વિમાનમાં બાળકને જન્મ આપે છે, તો બાળકની નાગરિકતા અંગે ઘણી મૂંઝવણ છે.
આવા સંજોગોમાં બાળકને ભારતીય નાગરિકતા મળશે કે અમેરિકન. આ પણ અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો અને અઘરો પ્રશ્ન છે. તો ચાલો તમને આ માટે સાચો જવાબ જણાવીએ.
ભારતીથી વિદેશ જતી ફ્લાઇટમાં આવા કિસ્સાઓ ઘણી વખત જોવા મળ્યા છે જ્યારે પ્રવાસ દરમિયાન ગર્ભવતી મહિલા બાળકને જન્મ આપે છે. આવી સ્થિતિમાં, બાળકની નાગરિકતા જાણવા માટે, વિમાન કયા દેશમાંથી ઉડાન ભરી રહ્યું છે તે જાણવું જરૂરી છે કારણ કે તે પછી ઉતરાણ દરમિયાન એરપોર્ટ સત્તાવાળાઓ દ્વારા જન્મ પ્રમાણપત્ર અને જરૂરી દસ્તાવેજો મેળવી શકાય છે, એટલું જ નહીં પરંતુ એક બાળક તેમને તેમના માતાપિતાની રાષ્ટ્રીયતા લેવાનો પણ અધિકાર છે.
કેટલાક દેશોમાં બેવડી નાગરિકતા પર કોઈ જોગવાઈ નથી, જેમાંથી એક ભારત છે. ઉદાહરણ તરીકે, ધારો કે એક જહાજ પાકિસ્તાનથી અમેરિકા જઈ રહ્યું છે, પરંતુ રસ્તામાં, ભારતીય સરહદમાંથી પસાર થતી વખતે એક બાળકનો જન્મ થાય છે. જેથી તે બાળક ભારતીય નાગરિકતા મેળવી શકે તેમજ તે તેના માતાપિતાના દેશને પોતાનો માની શકે કારણ કે ભારતમાં દ્વિ નાગરિકત્વ પર કોઈ પ્રતિબંધ લાદવામાં આવ્યો નથી.
આવો જ એક કિસ્સો થોડા વર્ષો પહેલા પણ જોવા મળ્યો હતો, જ્યાં એમ્સ્ટરડેમથી અમેરિકા જતી ફ્લાઇટ ઉપડી હતી, પરંતુ સમુદ્ર એટલાન્ટિક પહોંચતા જ માતાએ વેદના શરૂ કરી અને તેણે એક પુત્રીને જન્મ આપ્યો. જ્યારે માતા અને બાળકને બાદમાં યુ.એસ.ની એક હોસ્પિટલમાં લઈ જવામાં આવ્યા ત્યારે યુ.એસ.ની સરહદ પર જન્મ લેવાને કારણે બાળકને યુએસ અને નેધરલેન્ડ બંનેનું નાગરિકત્વ આપવામાં આવ્યું હતું.
દરેક દેશમાં વિમાનો અને બાળકોની નાગરિકતા અંગે અલગ અલગ નિયમો છે. આવી સ્થિતિમાં હવે જોવાનું રહેશે કે કયો દેશ પોતાની સરહદ પર જન્મેલા બાળકને નાગરિકતા આપે છે અને કયો નથી.