ન તો એ રાવણ છે કે નથી કુંભકર્ણ, જાણો રામાયણનો સૌથી શક્તિશાળી રાક્ષસ કોણ હતો?…

રામાયણ ભગવાન રામ, હનુમાન, રાવણ, બલી અને કુંભકર્ણ જેવા મહાન યોદ્ધાઓથી ભરેલી છે. પરંતુ રામાયણમાં એક યોદ્ધા આમાં સૌથી શક્તિશાળી હતો. એકવાર જ્યારે અગસ્ત્ય મુનિ અયોધ્યા આવ્યા ત્યારે તેમણે ભગવાન શ્રી રામને કહ્યું કે રાવણનો પુત્ર મેઘનાદ આ યુદ્ધનો સૌથી શક્તિશાળી યોદ્ધા એટલે કે સૌથી શક્તિશાળી રાક્ષસ હતો. ચાલો જાણીએ અગસ્ત્ય મુનિએ આવું કેમ કહ્યું અને મેઘનાથનું મૃત્યુ કોના હાથે થયું.

એવું કહેવાય છે કે જ્યારે રાવણના ઘરે પુત્રનો જન્મ થયો ત્યારે તેના રડવાનો અવાજ વીજળીના અવાજ જેવો હતો. આ જ કારણ હતું કે રાવણે પોતાના પુત્રનું નામ મેઘનાદ રાખ્યું, જેનો અર્થ છે વાદળોમાં વીજળી. તેણે મેઘનાદને ભગવાનના શસ્ત્રોનું જ્ઞાન પણ આપ્યું જેનાથી તે વધુ શક્તિશાળી બન્યો. મેઘનાદ એકમાત્ર એવા નાયક હતા જેમની પાસે બ્રહ્માસ્ત્ર સહિત પશુપત્ર અને વૈષ્ણવશાસ્ત્ર હતું. આ જ કારણ છે કે તે એકલા રામની સમગ્ર સેના પર ભારે હતા.

રાક્ષસો અને દેવતાઓ વચ્ચેના યુદ્ધમાં, રાવણના પુત્ર મેઘનાદે એકલા હાથે ઈન્દ્રને હરાવ્યો. ઈન્દ્રને હરાવ્યા બાદ તે તેને બંધક બનાવીને પોતાની સાથે લઈ આવ્યો. જ્યારે બ્રહ્માને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેણે મેઘનાથને ઈન્દ્રને છોડી દેવાનું વરદાન આપવાની વાત કરી.

ઈન્દ્રને મુક્ત કરવા માટે, મેઘનાદે બ્રહ્મા પાસે સનાતન અમર રહેવાનું વરદાન માંગ્યું. બ્રહ્માએ તેનો ઇનકાર કર્યો અને તેમને યુદ્ધમાં ક્યારેય હાર ન મળવાનું વરદાન આપ્યું. બ્રહ્માએ મેઘનાથને કહ્યું કે કોઈ તમને યુદ્ધમાં ક્યારેય હરાવી શકશે નહીં, પરંતુ દરેક યુદ્ધ પહેલાં તેણે તેની પાર્થંગીરા દેવી માટે યજ્ઞ કરવો પડશે. બ્રહ્માએ જ મેઘનાદનું નામ ઈન્દ્રજિત રાખ્યું હતું.

કુંભકરણ માર્યા ગયા પછી, મેઘનાથે યુદ્ધના મેદાનમાં પગ મૂકતાની સાથે જ હોબાળો મચાવ્યો. પોતાના માયાવી શસ્ત્રોથી તેણે રામની આખી સેનાને હલાવી દીધી. ભગવાન રામથી લઈને હનુમાન સુધી તેઓ મેઘનાથને રોકવામાં નિષ્ફળ રહ્યા હતા. યુદ્ધમાં મેઘનાથનો અંત દરેકને અશક્ય લાગતો હતો.

રાવણના ભાઈ વિભીષણે ભગવાન રામને કહ્યું કે જ્યારે મેઘનાદ યજ્ઞ કરે છે ત્યારે તેમની પાસે કોઈ શસ્ત્ર નથી. મેઘનાથને મારવાનો આ યોગ્ય સમય હશે. જો કે, આ યુક્તિ પણ કામ ન કરી અને મેઘનાદ ભાગી ગયો. બાદમાં લક્ષ્મણના હાથે યુદ્ધના મેદાનમાં તેનો નાશ થયો હતો.

અગસ્ત્ય મુનિએ રામને કહ્યું કે ઈન્દ્રજિત રાવણ કરતાં બહાદુર છે. તે લક્ષ્મણના હાથે માર્યો ગયો હતો અને માત્ર તે જ તેને મારી શકે છે. આ સાંભળીને રામને ખૂબ જ આશ્ચર્ય થયું. પછી અગસ્ત્યએ કહ્યું કે વરદાન આપતી વખતે બ્રહ્માએ મેઘનાથને કહ્યું હતું કે તેને ફક્ત એવા યોદ્ધા દ્વારા જ મારી શકાય છે જે 14 વર્ષથી ઊંઘ્યો નથી.

ભગવાન રામના પૂછવા પર લક્ષ્મણે કહ્યું કે તેઓ વનવાસ દરમિયાન 14 વર્ષ સુધી સૂતા નથી. તે ધનુષ્ય પર તીર રાખીને આખી રાત ચોકી કરતો હતો. લક્ષ્મણે નિંદ્રાને પોતાના વશમાં લીધી હતી. બ્રહ્માના મુખમાંથી નીકળતા અવાજો કદાચ લક્ષ્મણ માટે જ હતા, જેમના હાથમાં મેઘનાદનો અંત ચોક્કસપણે લખાયેલો હતો.