આ કિલ્લા સુધી પહોંચવુંએ વ્યક્તિને પોતાના જીવનું બલિદાન આપવા બરોબર છે, આ કિલ્લાની ખાસિયત જોઈને તમે પણ ચોકી જાશો જોઈલો ફોટાઓ…

દરેક રાજ્યની પોતાની આગવી સુંદરતા હોય છે, જે લોકોને પોતાની તરફ આકર્ષે છે. આજે આપણે મહારાષ્ટ્રના હરિહર કિલ્લા વિશે જણાવીશું જે પ્રવાસીઓ માટે ટ્રેકિંગનું મુખ્ય સ્થળ છે.

હરિહર કિલ્લો તરીકે પણ ઓળખાય છે. આ કિલ્લો મહારાષ્ટ્રના નાસિક જિલ્લામાં ઇગતપુરીથી લગભગ 48 કિલોમીટરના અંતરે સ્થિત છે. આ કિલ્લો મહારાષ્ટ્રને ગુજરાત સાથે જોડતા ગોંડા ઘાટથી વેપાર માર્ગ જોવા માટે બનાવવામાં આવ્યો હતો. જોકે, હવે આ કિલ્લો પ્રવાસીઓને આકર્ષી રહ્યો છે.

કિલ્લાનો ઇતિહાસ શું છે? હરિહર કિલ્લો પશ્ચિમ ઘાટના ત્ર્યંબકેશ્વર પર્વત પર આવેલો છે. આ કિલ્લાનો શિલાન્યાસ 9 થી 14 મી સદીની વચ્ચે યાદવ રાજવંશ અથવા સૌનામાં કરવામાં આવ્યો હતો. તે સમયે આ કિલ્લો વેપાર માર્ગ માટે બનાવવામાં આવ્યો હતો. કિલ્લાનો શિલાન્યાસ કર્યા બાદ આક્રમણકારોએ તેમનો કબજો લઈ લીધો. આ કિલ્લો અહમદનગર સલ્તનતના અંકુશ હેઠળના કિલ્લાઓમાં સામેલ હતો. 1636 માં, શાહજી ભોસલેએ કેટલાક વધારાના કિલો સાથે આ કિલ્લો મુઘલ સેનાપતિ ખાન ઝમાનને સોંપ્યો. વધુમાં, આ કિલ્લો વર્ષ 1818 માં ત્ર્યંબકના પતન પછી અંગ્રેજોને સોંપવામાં આવ્યો હતો. આ કિલ્લા ઉપરાંત કેપ્ટન બ્રિગસે 16 કિલોનો કબજો લીધો હતો.

તેનું બંધારણ કેવું છે? જો આ કિલ્લો પર્વતની નીચેથી જોવામાં આવે તો તે ચોરસ દેખાય છે, પરંતુ તેનું બંધારણ પ્રિઝમ જેવું છે. તેની રચના બંને બાજુ 90 ડિગ્રી અને કિલ્લાની બીજી બાજુ 75 ડિગ્રી છે. આ કિલ્લો આશરે 170 મીટરની લંબાઈ પર પર્વત પર બનાવવામાં આવ્યો છે. તેના ચbાણ માટે લગભગ 177 પગથિયાં છે, જે 1 મીટર પહોળું છે. 50 પગથિયાં ચડિયા બાદ તેનો મુખ્ય દરવાજો જોવા મળે છે. આજે પણ આ કિલ્લાનું બંધારણ ખૂબ જ પ્રભાવશાળી છે.

નાના તળાવનું પાણી ખૂબ જ સ્વચ્છ છે. પ્રવાસીઓના ભોજન માટે રસ્તાની બાજુમાં કેટલાક ધાબા છે, જે ખાવા પીવાની સગવડ પૂરી પાડે છે. કિલ્લા પર ચડિયા પછી, તમને ભગવાન હનુમાન અને શિવનું નાનું મંદિર મળશે, જેને ફેરવી શકાય છે. આ જ મંદિર પાસે એક નાનું તળાવ પણ છે, જેનું પાણી ખૂબ જ સ્વચ્છ છે, જેનું પાણી પી શકાય છે.

અહીંથી પ્રવાસીઓ ઉતાર ચઢાવ, બાસગઢ કિલ્લો અને બ્રહ્મ હિલ્સની સુંદરતા પણ જોઈ શકે છે. આ કિલ્લાની સુંદરતાની સાથે, અહીં મુલાકાત લીધા પછી, તમે અન્ય વસ્તુઓની સુંદરતા પણ તમારા કેમેરામાં કેદ કરી શકો છો. આ કિલ્લાનું ચડાઈ પાયામાં બનેલા નિર્ગુડપાડા ગામથી શરૂ થાય છે. ડોંગ સ્કોટ આ કિલ્લા પર સૌથી પહેલા ચડાઈ કરી હતી. છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ આંતરરાષ્ટ્રીય વિમાનમથક આ કિલ્લાથી લગભગ 170 કિમી દૂર સ્થિત છે. અહીંથી કસરા રેલવે સ્ટેશન 60 કિલોમીટર અને નાસિક રેલવે સ્ટેશન 56 કિલોમીટર દૂર છે.