દુશ્મનાવટને કારણે થયો અલીબાબાના માર્કેટ કેપમાં $334 બિલિયનનો ઘટાડો, એક વર્ષમાં બદલાઈ ગઈ જેકમાની કહાની…
ચીનની સૌથી મોટી કંપનીઓમાંની એક અલીબાબાના માર્કેટ કેપમાં એક વર્ષમાં $344 બિલિયનનો ઘટાડો થયો છે. વૈશ્વિક સ્તરે શેરધારકોને અત્યાર સુધીનું સૌથી મોટું નુકસાન થયું છે.
ગયા વર્ષે વિવાદ શરૂ થયો હતો. હકીકતમાં, ગયા વર્ષે ઓક્ટોબરમાં અલીબાબાના સંસ્થાપક જેક માએ ચીનની નાણાકીય વ્યવસ્થાની ટીકા કરી હતી. ઘણા લોકોએ તે સમયે આગાહી કરી હતી કે અલીબાબા ગ્રુપ હોલ્ડિંગનું પતન નિશ્ચિત છે. હવે એક વર્ષ બાદ આ ભવિષ્યવાણી સાચી પડી છે. અલીબાબાને $344 બિલિયનનું નુકસાન થયું છે અને ભારતીય બજારનું કુલ માર્કેટ કેપ આના કરતાં નજીવું વધારે છે.
ચીનની નાણાકીય વ્યવસ્થાની ટીકા. ચીનની નાણાકીય વ્યવસ્થાની ટીકા બાદ તરત જ બેઇજિંગે તેની ફિનટેક પેટાકંપની એન્ટ ગ્રૂપનો IPO અટકાવ્યો હતો. પછી એક પછી એક આ ક્ષેત્ર સાથે જોડાયેલી ઘણી કંપનીઓ પર કડકાઈ શરૂ થઈ ગઈ. જેના કારણે જેક્માની કંપનીઓના શેરને નોંધપાત્ર નુકસાન થયું હતું.
જેક્માની નેટવર્થમાં પણ ઘટાડો થયો હતો. અલીબાબાના શેરમાં ઘટાડાને કારણે જેક માની નેટવર્થમાં પણ ઘટાડો થયો છે. એક સમયે તેઓ ભારતના રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝના મુકેશ અંબાણીને પછાડીને એશિયાના સૌથી મોટા અમીર બની ગયા હતા. પરંતુ આજે તે વિશ્વના અમીરોની યાદીમાં 30મા સ્થાને સરકી ગયો છે. તેમની કુલ સંપત્તિ $45.9 બિલિયન છે. બીજી તરફ અંબાણી $98.2 બિલિયનની નેટવર્થ સાથે એશિયામાં પ્રથમ અને વિશ્વમાં 11મા ક્રમે છે.
3 અઠવાડિયા પહેલા શેરમાં રેકોર્ડ ઘટાડો. ગયા વર્ષે ઓક્ટોબરમાં કંપનીનો સ્ટોક ઓલ ટાઈમ હાઈ પર હતો, પરંતુ ત્રણ અઠવાડિયા પહેલા હોંગકોંગમાં તે રેકોર્ડ નીચલા સ્તરે પહોંચ્યો હતો. ચીનની સરકારે કંપની સામે તપાસને વધુ તીવ્ર બનાવી છે અને તેને તેના ફિનટેક બિઝનેસનું પુનર્ગઠન કરવાનું પણ કહેવામાં આવ્યું છે. તે 5 ઓક્ટોબરથી 30 ટકા રિકવર થયો છે પરંતુ હજુ પણ ગયા વર્ષના ઓક્ટોબરના સ્તર કરતાં 43 ટકા ઓછો છે. અલીબાબા તેના નાણાકીય પરિણામો 5 નવેમ્બરે જાહેર કરશે.
જેક્માની સરખામણી બેઝોસ સાથે કરવામાં આવી હતી. જેક્માની કંપની અલીબાબાની સરખામણી જેફ બેઝોસની એમેઝોન સાથે કરવામાં આવી હતી. નિષ્ણાતો તેમને ચીનના અઘોષિત રાજદૂત કહેતા હતા. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેઓ વિશ્વમાં ચીનની છબી બદલી નાખશે.
35 વર્ષની ઉંમર સુધી એક સરળ અંગ્રેજી શિક્ષક બનવાથી લઈને ચીનની સૌથી મોટી કંપનીના માલિક બનવા સુધી, જેકની વાર્તાએ લાખો લોકોને પ્રેરણા આપી.
ગયા વર્ષે કાઉન્ટડાઉન શરૂ થયું હતું. ખરેખર, જેકમાનું કાઉન્ટડાઉન ગયા વર્ષે શરૂ થયું હતું. ચીનની નાણાકીય વ્યવસ્થામાં રહેલી ખામીઓની ખુલ્લેઆમ ટીકા કરવી જેક માને મોંઘી પડી. 2013માં, કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના સત્તાવાર મુખપત્ર પીપલ્સ ડેઈલીને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં, જેક માએ વેપારમાં ચીન સરકારની દખલગીરીની ટીકા કરી હતી. તેમણે સરકારની નાણાકીય વ્યવસ્થાને માત્ર 20% લોકો માટે જ ફાયદાકારક ગણાવી હતી.
જૂથમાં ગરબડની તપાસ શરૂ થઈ. આ પછી, ચીની સરકારે જેક માની કંપની એન્ટ ગ્રુપમાં ગેરરીતિઓની તપાસ શરૂ કરી. તે પણ લગભગ 3 મહિનાથી ગુમ હતો. અચાનક 3 મહિના પછી, તે આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં ટીવી પર દેખાયો. જેક માના ઈ-કોમર્સ અને ફિનટેક બિઝનેસે નક્કી કર્યું કે ચીની લોકો કેવી રીતે ખરીદી કરશે, ખર્ચ કરશે અને બચત કરશે. જેક મા ચીનની ટેક્નોલોજીના ચહેરા અને ચીનના અઘોષિત રાજદૂત તરીકે વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત હતા. જેક માની અંગ્રેજી પરની પકડ અને સૌથી વધુ સામાજિક વ્યક્તિત્વે તેમને એક અલગ ઓળખ આપી.
મીટિંગની વાત જ્યાંથી વસ્તુઓ વધુ ખરાબ થઈ. 24 ઓક્ટોબર 2020ના રોજ એક મીટિંગ દરમિયાન જેક મા પર હુમલો થયો હતો. આ બેઠકમાં ચીનની રાજનીતિ અને અર્થવ્યવસ્થાના મોટા અધિકારીઓ હાજર રહ્યા હતા. જેમાં જેક માએ ચીની બેંકોની ટીકા કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે, ‘બેંક ફંડિંગ માટે કંઈક ગિરવે રાખવાની માંગ કરે છે.
જેના કારણે નવી ટેક્નોલોજીને ફંડ મળતું નથી અને નવા પ્રયોગો અટકી જાય છે. તેમણે ચીનના નિયમોને માર્ગમાં અવરોધક ગણાવ્યા હતા. વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલ અનુસાર, જ્યારે ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગને જેક માના શબ્દો વિશે ખબર પડી તો તેઓ ખૂબ ગુસ્સે થયા અને જેક માને ઘટનાસ્થળેથી ગાયબ થવાનો આદેશ આપ્યો.
જેક માની બરબાદીની વાર્તા આ રીતે લખાઈ છે. પછી શું હતું, સૌથી પહેલા ચીને ઓક્ટોબર 2020માં જેક માના એન્ટ ગ્રુપનો 2.7 લાખ કરોડનો IPO રોક્યો હતો. ત્યારબાદ થોડા દિવસો પછી ચીને ‘એન્ટી ટ્રસ્ટ રૂલ્સ’ બનાવ્યા. આ અંતર્ગત અલીબાબા સામે તપાસ શરૂ કરવામાં આવી હતી.
આ કારણે અલીબાબાનું માર્કેટ કેપ તે સમયે 10 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ ઘટી ગયું હતું. જેક માને પાઠ ભણાવવા માટે ચીન એ હદ સુધી પહોંચી ગયું કે તેની સેન્ટ્રલ બેંકે એન્ટ ગ્રૂપના અધિકારીઓને નવા નિયમો અનુસાર તેમનો આખો બિઝનેસ રજીસ્ટર કરાવવા માટે કહ્યું. જેથી ક્રેડિટ, ઇન્સ્યોરન્સ અને મની મેનેજમેન્ટ સંબંધિત ભૂલો દૂર કરી શકાય.
