આ મંદિરોમાં શિવના હૃદય અને ભુજાઓની પૂજા કરવામાં આવે છે, જ્યાં દર્શન કરવાથી દરેક મનોકામના પૂર્ણ થાય છે…
ઉત્તરાખંડમાં કેદારનાથ ધામનું મહત્વ શાસ્ત્રોમાં જણાવવામાં આવ્યું છે. માત્ર વડીલો જ નહીં, દરેક ઉંમરના લોકો આ મંદિરોની મુલાકાત લે છે અને ધર્મ, અર્થ અને સુખની વૃદ્ધિ માટે પ્રાર્થના કરે છે. પરંતુ ઉત્તરાખંડમાં એક નહીં પણ ચાર વધુ કેદાર છે, જેનું ધાર્મિક મહત્વ કેદારનાથ જેટલું જ છે. આ તમામ તીર્થધામોની મુલાકાત લેવાથી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. તુંગનાથના મહાદેવ, રુદ્રનાથ, શ્રીમધ્યમહેશ્વર અને કલ્પેશ્વર આ સ્થાનોમાં મુખ્ય છે.
ભગવાન શિવના આ ચાર સ્થાન કેદારનાથનો ભાગ છે. તેમના વિશે એવી કથા છે કે મહાદેવ પાંડવોથી નારાજ હતા અને તેમને જોવા માંગતા ન હતા. જ્યારે પાંડવો મહાદેવની શોધમાં કેદારનાથ પહોંચ્યા ત્યારે મહાદેવ ભેંસના રૂપમાં પ્રગટ થયા. પાંડવોએ તેને ઓળખી લીધો.
તેમનાથી બચવા માટે મહાદેવે ધરતીમાં કેસરનું વાવેતર કર્યું. પછી મહાદેવના હાથ તુંગનાથમાં, મુખ રૂદ્રનાથમાં, નાભિ શ્રી મધ્યમહેશ્વરમાં અને વાલા કલ્પેશ્વરમાં દેખાયા. તસ્વીરમાં તુંગનાથ ધામ. કેદારનાથ સહિત આ ચાર સ્થાનોને પંચ કેદાર કહેવામાં આવે છે. આમાંથી કોઈપણ સ્થાન પર શિવની પૂજા કરવાથી કેદારનાથની પૂજાનું ફળ મળે છે. તસ્વીરમાં મધ્યમહેશ્વર ધામ.
એક દંતકથા અનુસાર, જ્યારે મહાદેવ પૃથ્વી પરથી અદ્રશ્ય થવા લાગ્યા ત્યારે નેપાળની રાજધાની કાઠમંડુમાં તેમનું માથું ભેંસનું નીકળ્યું. અહીં તેમની પશુપતિનાથના નામથી પૂજા થાય છે. કેદારનાથની પૂજા કરવાથી પણ ફળ મળે છે. તસ્વીરમાં રૂદ્રનાથ ધામ.
કેદારખંડમાં ઉલ્લેખ છે કે મધ્ય મહેશ્વરમાં સ્થિત શિવલિંગની પૂજા કરવાથી જ વ્યક્તિ સ્વર્ગમાં સ્થાન પ્રાપ્ત કરે છે. જેમને આ સ્થાનો સુધી પહોંચવામાં મુશ્કેલી હોય તેઓ ગુપ્તકાશીના વિશ્વનાથ મંદિરમાં પણ શિવની પૂજા કરી શકે છે. તસવીરમાં પંચકેદાર પૈકીનું એક કલ્પેશ્વર ધામ.
કેદારનાથ ધામ પહેલા 55 કિમી દૂર ઉખીમઠમાં કેદારનાથનું શિયાળુ ધામ છે. આ સ્થાન કેદારનાથ જેટલું ફળદાયી પણ માનવામાં આવે છે. મેદાનોમાં કેદારનાથની જેમ, કાશીમાં એક જાગૃત અને ફળદાયી જ્યોતિર્લિંગ છે જે કાશી વિશ્વનાથ તરીકે ઓળખાય છે. કેદારનાથના દર્શનનું ફળ તેમના દર્શનથી જ મળે છે.
