પૂજામાં ધ્યાનમાં રાખવાની કેટલીક જરૂરી બાબતો, શું તમે જાણો છો કે ક્યાં ભગવાનને ક્યુ ફૂલ ચડાવવું જોઈએ?…
ફૂલો એ પ્રકૃતિની અમૂલ્ય ભેટ છે. હિન્દુ ધર્મમાં વિવિધ ફૂલોનું વિશેષ મહત્વ છે. ધાર્મિક વિધિ, પૂજા, આરતી વગેરે ફૂલો વિના અધૂરા માનવામાં આવે છે. ફૂલોના સંબંધમાં, તે શારદા તિલક નામના પુસ્તકમાં કહેવામાં આવે છે.
જો કે કોઈપણ ભગવાનને કોઈપણ ફૂલ અર્પણ કરી શકાય છે, પરંતુ કેટલાક ફૂલો દેવતાઓને ખૂબ પ્રિય છે. આ ફૂલોનું વર્ણન વિવિધ ધાર્મિક ગ્રંથોમાં જોવા મળે છે. દેવતાઓને તેમની પસંદગીના ફૂલો અર્પણ કરીને તેઓ પ્રસન્ન થાય છે અને સાધકની બધી મનોકામનાઓ પૂર્ણ કરી શકે છે. આજે અમે તમને જણાવી રહ્યા છીએ કે કયા દેવતા ની પૂજામાં કયા ફૂલો ચડાવા જોઈએ-
ભગવાન શ્રી ગણેશ : આચર ભૂષણ ગ્રંથ મુજબ ભગવાન શ્રી ગણેશને તુલસીદાસ સિવાય તમામ પ્રકારના ફૂલો અર્પણ કરી શકાય છે. પદ્મ પુરાણ આચર્રત્નમાં પણ લખ્યું છે કે ‘ના તુલસ્ય ગણધિપમ’ એટલે તુલસીથી ક્યારેય ગણેશની પૂજા ન કરવી. ભગવાન ગણેશને દુર્વા ચડાવવાની પરંપરા છે. ગણેશજીને દુર્વા ખૂબ પ્રિય છે. જો દુર્વાના ઉપરના ભાગમાં ત્રણ કે પાંચ પાંદડાઓ હોય તો તે ખૂબ જ સારું છે.
ભગવાન શિવ : ભગવાન શિવને ધતુરા, હરિંગર અને નાગકેસરના સફેદ ફૂલો, સુકા કમળ, ગટ્ટે, કરેણ, કુસુમ, કુશ વગેરે ફૂલો ચડાવવા નો કાયદો છે. ભગવાન શિવને કેવડા પુષ્પો ચડાવવામાં આવતા નથી.
ભગવાન વિષ્ણુ : કમળ, મૌલસિરી , જુહી, કદંબા , કેવડા , જાસ્મિન, અશોક, માલતી , વસંતી , ચંપા, વૈજયંતિ ફૂલો તેમને ખૂબ પ્રિય છે. ભગવાન વિષ્ણુ તુલસી દાળ ચડાવવાથી ખૂબ જલ્દી પ્રસન્ન થાય છે. ભગવાન વિષ્ણુ ખાસ કરીને કારતક મહિનામાં કેતકી ફૂલોની પૂજા કરવાથી પ્રસન્ન થાય છે. પણ વિષ્ણુજી પર આંકડો, ધતુરા, શિરીષ, સહજાન, સેમલ, કછનાર અને ગુલાર વગેરે પણ ચડાવી શકાય છે.
સૂર્ય નારાયણ : તેની પૂજા કુતજના ફૂલોથી કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત કરેણ, કમળ, ચંપા, પલાશ, આકડો, અશોક વગેરેના ફૂલો પણ તેમને પ્રિય છે.
ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ : મહાભારતમાં યુધિષ્ઠિરને તેમના પ્રિય ફૂલોનો ઉલ્લેખ કરતી વખતે શ્રી કૃષ્ણ કહે છે- મને કુમુદ, કરવરી, ચાણક, માલતી, પલાશ અને વનમાળાના ફૂલો ગમે છે.
ભગવતી ગૌરી : ભગવાન શંકરને અર્પણ કરેલા પુષ્પો મા ભગવતીને પણ પ્રિય છે. આ સિવાય બેલા, સફેદ કમળ, પલાશ, ચંપાના ફૂલો પણ ચડાવી શકાય છે.
માતા લક્ષ્મી : કમળ એ મા લક્ષ્મીનું સૌથી પ્રિય ફૂલ છે. પીળા ફૂલો આપીને પણ તે પ્રસન્ન થઈ શકે છે. તેને લાલ ગુલાબના ફૂલોનો પણ ખૂબ શોખ છે.
હનુમાનજી : તેને લાલ ફૂલો બહુ ગમે છે. તેથી, લાલ ગુલાબ, લાલ સૂર્યમુખી વગેરે ફૂલો તેમના પર અર્પણ કરી શકાય છે.
મા કાલી : તેને ગુલમહોર ખુબ જ પ્રિય ફૂલ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તેમને 108 લાલ ગુલમ્હોર ફૂલો અર્પણ કરવાથી, તેમની ઇચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે.
મા દુર્ગા : તેને લાલ ગુલાબ અથવા લાલ રંગનું ફૂલ ચડાવવું શ્રેષ્ઠ છે.
મા સરસ્વતી : શિક્ષણની દેવી સરસ્વતીને પ્રસન્ન કરવા માટે સફેદ કે પીળા ફૂલો ચડાવવામાં આવે છે. મા સરસ્વતી સફેદ ગુલાબ, સફેદ કરેણ અથવા પીળા સૂર્યમુખી ફૂલોથી પણ પ્રસન્ન થાય છે.
શનિદેવ : શનિદેવને વાદળી લજવંતી ફૂલો ચડાવવા જોઈએ, આ સિવાય શનિદેવને કોઈપણ વાદળી અથવા ઘેરા રંગના ફૂલો ચડાવવાથી જલ્દી પ્રસન્ન થાય છે. સામાન્ય રીતે તેમના હાથમાં હાથ રાખીને દેવને ફૂલો ચડાવવામાં આવે છે. તે ન કરવું જોઈએ. ફૂલો અર્પણ કરવા માટે, ફૂલોને પવિત્ર વાસણમાં રાખવા જોઈએ અને આ પાત્રમાંથી દેવતાઓને અર્પણ કરવું જોઈએ.
ધ્યાનમાં રાખવાની બાબતો :
શુષ્ક અને વાસી ફૂલોથી ક્યારેય ભગવાનની પૂજા ન કરો. કમળના ફૂલ વિશેની માન્યતા છે કે આ ફૂલ દસથી પંદર દિવસ સુધી પણ વાસી નથી રહેતું. ચંપાની કળી સિવાય દેવતાઓને ફૂલની કળી અર્પણ ન કરવી જોઈએ. શાસ્ત્રો મુજબ, શિવને પ્રિય બીલીપત્ર છ મહિના માટે વાસી માનવામાં આવતાં નથી. તેથી, પાણીનો છંટકાવ કર્યા પછી, તે ફરીથી શિવલિંગને અર્પણ કરી શકાય છે. તુલસીના પાંદડાને 11 દિવસ માટે વાસી માનવામાં આવતા નથી. દરરોજ પાણીનો છંટકાવ કરીને તેના પાન ભગવાનને ફરીથી અર્પણ કરી શકાય છે.