કચ્છનાં નાનકડાં ગામનાં પાબીબેનએ આજે આખા બોલીવૂડમાં બનાવી ઓળખ, વિદેશમાં પણ નામના મેળવી પિતાના મૃત્યુ પછી ઘરમાં બે વખત ખાવા રોટલી પણ ન હતી.

એક સમયે બીજાના ખેતરોમાં કામ કર્યા પછી પણ બે વખતની રોટલી ન હતી, પરંતુ આજે તેઓએ પોતાની મહેનત દ્વારા અન્ય 200 મહિલાઓને રોજગારી આપીને ઉદાહરણ પૂરું પાડ્યું છે. ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લાના રહેવાસી પાબીબેન રબારી 5 વર્ષના હતા ત્યારે તેમના પિતાનું મૃત્યુ થયું હતું. જેના કારણે તેને ચોથા ધોરણ પછી અભ્યાસ છોડી દેવો પડ્યો હતો. પરિવારમાં રોટલી કમાનાર કોઈ નહોતું, તેથી તેની માતા બીજાના ઘરમાં વાસણો ધોતી, રાંધતી અને ખેતરોમાં કામ કરતી.

વાંચવાની ઉંમરે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. પાબીબેન, જે આદિવાસી સમુદાયના હતા, તેમની ત્રણ બહેનોમાં સૌથી મોટા હતા. તેણીએ ભણવાની ઉંમરે તેની માતા સાથે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. ક્યારેક તે ખેતરોમાં ખોદકામ કરતા હતા અને ક્યારેક તે કોઈના ઘરને સાફ કરતી હતી. તેને કૂવામાંથી કલાકો સુધી પાણી ભરવા માટે માત્ર એક રૂપિયો મળતો હતો. હાલત એવી હતી કે આખો દિવસ મહેનત કર્યા પછી પણ બે વખત રોટલી મેળવવી મુશ્કેલ હતી.

30 લાખનું વાર્ષિક ટર્નઓવર પાબીબેન રબારીએ પરિસ્થિતિ પર હાર માની ન હતી. તેણે માત્ર પોતાની જાતને સક્ષમ બનાવી નથી પરંતુ તેણે પોતાના ગામની અન્ય મહિલાઓને પણ સફળ બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો. આજે પાબીબેન કલાની માત્ર ભારતમાં જ નહીં પણ વિશ્વના 40 દેશોમાં માંગ છે. આ કામમાં તેમણે હજારો મહિલાઓને કામ સાથે જોડી છે. 37 વર્ષીય પાબીબેનની કંપનીનું વાર્ષિક ટર્નઓવર 30 લાખ રૂપિયા છે.

યુવાનીમાં લગ્ન: પાબીબેન કહે છે કે હું ભણવા માંગતી હતી, જેથી પરિવારની આર્થિક મુશ્કેલીઓ દૂર કરી શકું, પણ આર્થિક સ્થિતિ જોવા જેવી ન હતી. માતા સાથે કામ કરવા ઉપરાંત ઘરમાં બે નાની બહેનો હતી, તેઓની પણ સંભાળ રાખવાની હતી. આ જ કારણ હતું કે પાબીબેનના લગ્ન ખૂબ નાની ઉંમરે થયા હતા. તેના લગ્ન થયા ત્યાંની પરિસ્થિતિ પણ આવી જ હતી. તેનો પતિ ઘેટા બકરા ચરાવવાનું કામ કરતો હતો. પાબીબેનના લગ્ન છત્તીસગઢમાં થયા હતા, પરંતુ તેઓને ત્યાં કાયમી જગ્યા નહોતી અને તેઓ ત્યાં રહેવા માંગતા ન હતા, તેથી તેઓ બંને ગુજરાત પાછા આવ્યા. અહીં તેમણે કરિયાણાની દુકાન ખોલી અને પાબીબેને ત્યાં પરંપરાગત ભરતકામ વણાટવાનું શરૂ કર્યું. તેઓ જણાવે છે કે જે અહીં સાસરે ગયેલ છોકરીઓ સાથે એમ્બ્રોઈડરી બેગ અને કપડાં બનાવતી હતી. પાબીબેન રબારીએ મોટા ઘરની છોકરીઓ માટે આ કામ કરવાનું શરૂ કર્યું, જેમાંથી તેઓ કમાવા લાગ્યા.

એ જ રીતે કામ કરતી વખતે, પાબીબેન એક સંસ્થામાં જોડાયા અને ભરતકામ-વણાટનું કામ કરવા લાગ્યા. પાબીબેન કહે છે કે અમને કામ માટે પૈસા મળતા હતા પણ ક્રેડિટ મળતી નહોતી. મોટી કંપનીઓ તેમને સસ્તા ભાવે ખરીદતી અને મોંઘા ભાવે પોતાના નામે વેચતી. જ્યારે તેના પતિને આ વિશે ખબર પડી ત્યારે તેણે સૂચવ્યું કે આપણે આપણા પોતાના નામે માર્કેટિંગ કરવું જોઈએ. આ વિચાર સારો હતો, પરંતુ તે બંને ન તો શિક્ષિત હતા અને ન તો તેમની પાસે તેને અમલમાં મૂકવા માટે પૈસા હતા.

વર્ષ 2016 માં, પાબીબેન તેમના પરિચિત નિલેશ પ્રિયદર્શીને મળ્યા. ભણેલા હોવા ઉપરાંત, તે આ બધી બાબતોમાં નિષ્ણાત પણ હતા. પાબીબેને તેનો વિચાર તેની સાથે શેર કર્યો. નિલેશે તેમને માર્કેટિંગની માહિતી આપી અને સંસાધનો પૂરા પાડ્યા. થોડા મહિનાઓ પછી, તેણે pubiben.com નામની પોતાની કંપનીની નોંધણી કરીને માર્કેટિંગ શરૂ કર્યું. શરૂઆતમાં પાબીબેન અને તેમની ટીમ સ્થાનિક બજારમાં જ ધંધો કરતી હતી, પરંતુ બાદમાં તેઓ અલગ અલગ પ્રદર્શનોમાં જવા લાગ્યા.

ઉત્પાદનોની 50 થી વધુ જાતોનું ઉત્પાદન કરે છે. પાબીબેને ઘણા શહેરોમાં સ્ટોલ લગાવીને તેનું માર્કેટિંગ કર્યું, જેનાથી તેમને સારો પ્રતિસાદ મળ્યો. ધીરે ધીરે તેણે પોતાના કાર્યનો વ્યાપ પણ વધાર્યો. ગામની સ્થાનિક મહિલાઓને નોકરી પર રાખવામાં આવી હતી, જેના કારણે તે મહિલાઓને રોજગારી પણ મળી હતી. તે પછી પાબીબેન રબારીએ સોશિયલ મીડિયાની મદદથી માર્કેટિંગ શરૂ કર્યું. તેણીએ પોતાની વેબસાઇટ બનાવી અને દેશભરમાં તેના ઉત્પાદનો પહોંચાડવાનું શરૂ કર્યું. તેમની પ્રોડક્ટ્સ એમેઝોન અને ફ્લિપકાર્ટ પર પણ ઉપલબ્ધ છે. તેઓ બેગ, શાલ, મોબાઇલ કવર, પાકીટ સહિત 50 થી વધુ જાતના ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન કરે છે.

40 દેશોમાં ઉત્પાદનોની માંગ છે. ભારત ઉપરાંત અમેરિકા, જાપાન સહિત 40 દેશોમાં તેમના ઉત્પાદનોની માંગ છે. તેમના રિટેલરો દેશના ઘણા શહેરોમાં સંકળાયેલા છે. તેમની પ્રોડક્ટ્સને બોલીવુડ અને હોલીવુડ ફિલ્મોમાં પણ સ્થાન મળ્યું છે. આ ઉપરાંત પાબીબેનનું રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ સન્માન કરવામાં આવ્યું છે. તેમને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા પણ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. તે KBC ના મંચ પર અમિતાભ બચ્ચન સાથે પણ જોવા મળી છે.

નિલેશ કહે છે કે અમે કારીગર ક્લિનિક મોડેલ પર કામ કરી રહ્યા છીએ, જેમાં અમે સ્થાનિક કલાકારોને પ્રોત્સાહન આપીએ છીએ. આ માટે સૌથી પહેલા તે ગામડે ગામડે કલાકારોને મળે છે, તેમની કલા અને કામને સમજવાનો પ્રયત્ન કરે છે. તે પછી, તે લોકો કલાકારોની સમસ્યા સમજે છે, સમસ્યા ક્યાંથી આવે છે. તે પછી આવા કલાકારોને તક આપો, જેથી તેઓ પોતાના નામે પોતાનું ઉત્પાદન બનાવી શકે. તેમણે અત્યાર સુધી ઘણી મહિલાઓને માર્કેટિંગ માટે પ્લેટફોર્મ આપ્યા છે. ગુજરાતના પાબીબેન રબારી વાર્ષિક 30 લાખ રૂપિયાનો બિઝનેસ કરી રહ્યા છે