Swastika : ફક્ત ભારતમાં જ નહીં આ દેશો અને ધર્મોમાં પણ સ્વસ્તિક ચિન્હનું છે વિશેષ મહત્વ, જાણો તેના વિશે વધુ માહિતી મેળવો..

Swastika : આપણી ભારતીય સંસ્કૃતિમાં પ્રાચીન સમયથી ચિન્હો અને પ્રતીકો ખુબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ફક્ત આ જ નહીં, પ્રાચીન કાળથી, પ્રતીકો દ્વારા મોટી વસ્તુઓ વ્યક્ત કરવાનો રિવાજ છે. લોકગીતો અને લોક કળા વિશે વિચારો કે જેને આપણે ભૂલીએ છીએ. તે સમાજને કેટલા સાર્થક સંદેશાઓ આપતી, પરંતુ આધુનિક બનવાની રેસમાં આપણે આપણું ઘણું ગુમાવતા રહીએ છીએ. ચાલો આપણે પ્રતીકો સાથે વાત શરૂ કરીએ, પછી ચાલો આપણે સ્વસ્તિક પ્રતીક વિશે વિગતવાર સમજીએ,
જાણો ભારતીય સંસ્કૃતિમાં તેનું શું મહત્વ છે.

Swastika : તમે બધાએ જોયું જ હશે, ખાસ કરીને હિન્દુ ધર્મના લોકોમાં કોઈ શુભ કાર્યની શરૂઆત કરતા પહેલા સ્વસ્તિકની નિશાની બનાવવાની અને તેની પૂજા કરવાનો કાયદો છે. ચાલો તમને જણાવી દઈએ કે આની પાછળની માન્યતા તે છે કે, “આ કરવાથી કાર્ય સફળ થાય છે.

Swastika : સ્વસ્તિકનું પ્રતીક મંગળનું પ્રતીક પણ માનવામાં આવે છે. તે જાણીતું છે કે સ્વસ્તિક શબ્દ ‘સુ’ અને ‘અસ્તિ’ નું મિશ્રણ માનવામાં આવે છે. તેથી સ્વસ્તિક શબ્દ “સુ + અસ” મૂળથી બનેલો છે. જ્યાં ‘સુ’ એટલે કલ્યાણકારી અને શુભ. સમાન ‘તરીકે’ એટલે અસ્તિત્વ અથવા અસ્તિત્વ. આમ, સ્વસ્તિકનો અર્થ એક એવું અસ્તિત્વ છે જે શુભ ભાવનાથી ભરેલું છે, પરોપકારી છે અને શુભ પણ છે. ટૂંકમાં, સારા નસીબ, સુખાકારી, સનાતન પરંપરામાં સ્વસ્તિકનું ચિહ્ન નિશ્ચિતરૂપે લગ્ન, હજામત કરવી, સંતાનોનો જન્મ અને પૂજાના વિશેષ પ્રસંગોએ બનાવવામાં આવે છે.

Swastika : માહિતી માટે, તમને જણાવી દઈએ કે સ્વસ્તિકને સૂર્યનું પ્રતીક પણ માનવામાં આવે છે. તે જ સમયે, વિઘ્નહર્તા શ્રી ગણેશજીની મૂર્તિ પણ સ્વસ્તિક પ્રતીક સાથે સુસંગતતા ધરાવે છે. શ્રી ગણેશજીના થડ, હાથ, પગ, માથું વગેરે ભાગોને એવી રીતે દર્શાવવામાં આવ્યા છે કે તે સ્વસ્તિકના ચાર હાથના રૂપમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે. આ સાથે ઓમને સ્વસ્તિકનું પ્રતીક પણ માનવામાં આવે છે. ભારતીય ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, “ઓમ” બ્રહ્માંડની સૃષ્ટિની મૂળ છે. તેથી જ તે ભગવાનના નામોમાં સર્વોપરી છે.

Swastika : તે જ સમયે, એક માન્યતા અનુસાર, સ્વસ્તિકને બધી દિશાઓથી કલ્યાણનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. અહીં એક વિશેષ બાબત એ છે કે સ્વસ્તિકમાં બધી બાજુની સકારાત્મક ઉર્જા શામેલ કરવાની ક્ષમતા છે.

સ્વસ્તિકની દરેક લાઇનનું મહત્વ : તે બધાને ખબર છે કે સ્વસ્તિકમાં ચાર લીટીઓ છે. તો કહો કે સ્વસ્તિકનું આ પ્રતીક જેનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, તેની પાછળ ઘણી તથ્યો છે. સ્વસ્તિકમાં ચાર પ્રકારની રેખાઓ છે, જે સમાન આકાર ધરાવે છે. સામાન્ય લોકો માને છે કે આ રેખાઓ ચાર દિશાઓ તરફ નિર્દેશ કરે છે – પૂર્વ, પશ્ચિમ, ઉત્તર અને દક્ષિણ. પરંતુ તે મર્યાદિત નથી.

Swastika : હિન્દુ માન્યતાઓ અનુસાર, આ રેખાઓ ચાર વેદો – ઋગ્વેદ, યજુર્વેદ, અથર્વવેદ અને સામવેદનું પણ પ્રતીક છે. એવી માન્યતાઓ પણ છે કે, “આ ચાર લીટીઓ બ્રહ્માંડના સર્જક ભગવાન બ્રહ્માના ચાર વડાઓને રજૂ કરે છે. આ સિવાય આ ચાર લીટીઓની તુલના ચાર પુરુષાર્થ, ચાર આશ્રમો, ચાર લોક અને ચાર દેવ એટલે કે ભગવાન બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ અને ગણેશ સાથે કરવામાં આવી છે

Swastika : આટલું જ નહીં, સ્વસ્તિકની ચાર લીટીઓમાં જોડા્યા પછી, મધ્યમાં રચાયેલ બિંદુની પણ વિવિધ માન્યતાઓ દ્વારા વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો સ્વસ્તિકની ચાર લીટીઓ ભગવાન બ્રહ્માના ચાર વડા તરીકે માનવામાં આવે છે, તો મધ્યમાં બિંદુ ભગવાન વિષ્ણુની નાભિ છે, જેમાંથી ભગવાન બ્રહ્મા દેખાય છે. આ સિવાય, આ મધ્ય ભાગ પણ એક છેડેથી વિશ્વની શરૂઆત સૂચવે છે. આ સિવાય જો આપણે સ્વસ્તિકથી સંબંધિત અન્ય ધાર્મિક માન્યતાઓ વિશે વાત કરીએ, તો સ્વસ્તિકની ચાર રેખાઓ ઘડિયાળની દિશામાં ચાલે છે, જે વિશ્વની સાચી દિશાનું પ્રતીક છે.

આ પણ વાંચો : Jogani mataji : 900 વર્ષ જૂનું મા જોગણીનારનું પૌરાણિક મંદિર, જાણો રસપ્રદ ઈતિહાસ

Swastika : હિન્દુ માન્યતાઓ અનુસાર, જો સ્વસ્તિકની ફરતે કોઈ પરિપત્ર રેખા દોરવામાં આવે છે. તેથી તે ભગવાન સૂર્યની નિશાની બની જાય છે. માર્ગ દ્વારા, સ્વસ્તિકનું મહત્વ ફક્ત હિન્દુ ધર્મ પૂરતું મર્યાદિત નથી. બૌદ્ધ અને જૈન ધર્મમાં પણ તેનું ખૂબ મહત્વ છે. જૈન ધર્મમાં, સ્વસ્તિકને સાતમા જિનનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે, જેને બધા તીર્થંકરો દ્વારા સુપરસ્વનાથના નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. એ જ શ્વેતામ્બર જૈન સ્વસ્તિકને અષ્ટ મંગલનું મુખ્ય પ્રતીક માને છે. આ સિવાય તમને જણાવી દઇએ કે જર્મની અને ફ્રાન્સમાં પણ તેની શક્તિઓ વિશે અભ્યાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે.

સ્વસ્તિક બનાવતી વખતે ધ્યાનમાં રાખવાની બાબતો : સ્વસ્તિક એટલે શુભ કાર્ય અથવા મંગળ. આવી સ્થિતિમાં, શરીરના બાહ્ય શુદ્ધિકરણ પછી જ સ્વસ્તિક બનાવવું જોઈએ. સાથોસાથ, નવ આંગળીઓના 90 ડિગ્રી એન્ગલમાં બધા હાથ બરાબર રાખીને પવિત્ર લાગણીથી સ્વસ્તિક બનાવવું જોઈએ. તે જ માન્યતા છે કે જો બ્રહ્મા મુહૂર્તામાં કેસર, કુમકુમ, સિંદૂર અને તેલનું મિશ્રણ રિંગ આંગળીથી યોગ્ય રીતે કરવામાં આવે તો ઘરનું વાતાવરણ થોડો સમય સારું લાગે છે. ઘરના મુખ્ય પ્રવેશદ્વાર પર સ્વસ્તિક બનાવવાથી ઘરમાં સકારાત્મક શક્તિ આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, એક વાત સ્પષ્ટ છે કે સનાતન ધર્મની પ્રત્યેક પરંપરા અને રિવાજો વૈજ્ .ાનિક દૃષ્ટિકોણની ક્યાંક નજીક છે. ભલે આપણે તેને આધુનિકતાના આવરણ પહેરવાની પ્રક્રિયામાં ભૂલી જઇએ.

સ્વસ્તિકના ફાયદા : હવે ચાલો સ્વસ્તિકના ફાયદા વિશે વાત કરીએ. તેથી, જો વ્યવસાય સારી રીતે ચાલી રહ્યો નથી અથવા ત્યાં આર્થિક અવરોધ છે, તો તમારે તમારી તિજોરી પર સ્વસ્તિક પ્રતીક બનાવવું જોઈએ અથવા લાલ રોલી વડે પુસ્તક રાખવું અને તેને ઉત્તર-પૂર્વમાં રાખવું ફળદાયી સાબિત થાય છે. નોકરી અને ધંધાની સમસ્યાઓ દૂર કરવા ઉપરાંત સ્વસ્તિક અભ્યાસમાં પણ ફાયદાકારક છે. જો બાળકોને ઘરમાં ભણવાનું મન ન થાય, તો પછી સફેદ કાગળ પર લાલ રોલ વડે સ્વસ્તિક નિશાની બનાવો.

Swastika : ત્યારબાદ સરસ્વતી મંત્ર લખો અને વાંચનના સ્થળે રાખો. તેનાથી મોટો ફાયદો થશે. સ્વસ્તિકને લગતી એક યાદગાર તથ્ય પણ છે કે સિંધુ ખીણની ખોદકામ દરમિયાન સ્વસ્તિક પ્રતીક મળી આવ્યું હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે હડપ્પન સંસ્કૃતિના લોકોએ પણ સૂર્ય ભગવાનની ઉપાસનાને મહત્વ આપ્યું હતું. હડપ્પન સંસ્કૃતિના લોકોએ પણ ઇરાન સાથે વેપાર સંબંધો રાખ્યા હતા. ઝેંડ અવેસ્તામાં પણ સૂર્ય પૂજાનું મહત્વ બતાવવામાં આવ્યું છે. પ્રાચીન પર્શિયામાં, સ્વસ્તિકની પૂજા કરવાની પ્રથા સૂર્યની પૂજા સાથે સંકળાયેલી હતી.

more article : Bala Hanuman Temple : ભૂકંપ કે કોરોના..ગમે તેવી આફતો વચ્ચે ગુજરાતના આ મંદિરમાં રામધૂન નથી રોકાઈ, જાણો રોચક ઇતિહાસ..