રાધાના મૃત્યુ કારણે શ્રીકૃષ્ણે વાંસળી વગાડવાનું છોડી દીધું હતું, જાણો રાધા-કૃષ્ણના જીવનનું અનોખું રહસ્ય…
આજે અમે તમને ભગવાન કૃષ્ણના જીવન સાથે જોડાયેલા રહસ્યો વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ કે કાન્હાને વાંસળી કેમ આટલી પ્રિય છે અને તેને આ વાંસળી કોણે આપી હતી. ભગવાન કૃષ્ણએ પોતાની વાંસળી શા માટે તોડી તે પણ જાણો. એવું કહેવાય છે કે શ્રી કૃષ્ણને માત્ર બે જ વસ્તુઓ એટલે કે વાંસળી અને રાધા સૌથી પ્રિય હતી. આ બંને બાબતો પણ એકબીજા સાથે ઊંડી સંબંધ ધરાવતી હતી.
જ્યારે પણ પ્રેમનું ઉદાહરણ આપવામાં આવે છે ત્યારે રાધા-કૃષ્ણના પ્રેમનું ઉદાહરણ સૌથી પહેલા આવે છે. રાધા શ્રી કૃષ્ણનો પ્રેમ એ આત્મા અને પરમાત્માનું મિલન કહેવાય છે. શ્રી કૃષ્ણના તમામ ચિત્રોમાં જે જોવા મળે છે તેમાં ચોક્કસપણે વાંસળી છે. વાંસળી એ કૃષ્ણના રાધા પ્રત્યેના પ્રેમનું પ્રતીક છે. જો કે રાધા સાથે જોડાયેલી ઘણી અલગ અલગ વિગતો છે, પરંતુ અમે તમને એક લોકપ્રિય વાર્તા જણાવી રહ્યા છીએ.
રાધા પ્રથમ વખત ભગવાન કૃષ્ણથી અલગ થઈ જ્યારે મામા કંસએ બલરામ અને કૃષ્ણને આમંત્રણ આપ્યું. વૃંદાવનના લોકો આ સમાચાર સાંભળીને દુઃખી થયા. મથુરા જતા પહેલા શ્રી કૃષ્ણ રાધાને મળ્યા હતા. રાધા જાણતી હતી કે કૃષ્ણના મનમાં શું ચાલી રહ્યું છે. રાધાને અલવિદા કહીને કૃષ્ણ તેની પાસેથી દૂર ચાલ્યા ગયા. કૃષ્ણ રાધા પાસે વચન લઈને ગયા હતા કે તેઓ પાછા આવશે, પરંતુ કૃષ્ણ રાધા પાસે પાછા ફર્યા નહિ. તેના લગ્ન પણ રુક્મિણી સાથે થયા હતા. રુક્મિણીએ પણ શ્રી કૃષ્ણને મેળવવા માટે ઘણા પ્રયત્નો કર્યા.
તે શ્રી કૃષ્ણ સાથે લગ્ન કરવા તેના ભાઈ રુક્મીની વિરુદ્ધ ગઈ હતી. રાધાની જેમ, તે પણ શ્રી કૃષ્ણને પ્રેમ કરતી હતી, રુક્મિણીએ પણ શ્રી કૃષ્ણને એક પ્રેમ પત્ર મોકલ્યો હતો અને તેને પોતાની સાથે લઈ જવા કહ્યું હતું. આ પછી જ કૃષ્ણ રુક્મિણી પાસે ગયા અને તેમની સાથે લગ્ન કર્યા. કૃષ્ણએ વૃંદાવન છોડ્યું ત્યારથી રાધાનું વર્ણન બહુ ઓછું થઈ ગયું છે.
જ્યારે રાધા અને કૃષ્ણ છેલ્લી વાર મળ્યા, ત્યારે રાધાએ કૃષ્ણને કહ્યું કે ભલે તેઓ તેમનાથી દૂર જતા હોય, કૃષ્ણ હંમેશા તેમના હૃદયમાં તેમની સાથે રહેશે. ત્યારબાદ કૃષ્ણ મથુરા ગયા અને કંસ અને બાકીના રાક્ષસોને મારવાનું તેમનું કાર્ય પૂર્ણ કર્યું. આ પછી કૃષ્ણ પ્રજાની રક્ષા માટે દ્વારકા ગયા અને દ્વારકાધીશ તરીકે પ્રચલિત થયા.
જ્યારે કૃષ્ણે વૃંદાવન છોડ્યું ત્યારે રાધાના જીવનમાં એક અલગ જ વળાંક આવ્યો. કહેવાય છે કે રાધાના લગ્ન એક યાદવ સાથે થયા હતા. રાધાએ તેના લગ્ન જીવનની તમામ વિધિઓ કરી અને વૃદ્ધ થઈ, પરંતુ તેનું મન હજુ પણ કૃષ્ણ પ્રત્યે સમર્પિત હતું. રાધાએ પત્ની તરીકેની પોતાની તમામ ફરજો પૂરી કરી, બીજી તરફ શ્રી કૃષ્ણએ તેમની દૈવી ફરજો બજાવી. તમામ ફરજોમાંથી મુક્ત થયા બાદ રાધા પોતાના પ્રિય કૃષ્ણને છેલ્લી વાર મળવા ગઈ. જ્યારે તે દ્વારકા પહોંચી ત્યારે તેણે રુક્મિણી અને સત્યભામા સાથે કૃષ્ણના લગ્ન વિશે સાંભળ્યું પરંતુ તે ઉદાસ ન હતી.
જ્યારે કૃષ્ણે રાધાને જોયા ત્યારે તેઓ ખૂબ જ પ્રસન્ન થયા. બંને લાંબા સમય સુધી એકબીજા સાથે સંકેતોની ભાષામાં વાત કરતા રહ્યા. દ્વારકા શહેરમાં રાધાજીને કોઈ ઓળખતું ન હતું. રાધાની વિનંતી પર, કૃષ્ણએ તેમને મહેલમાં દેવી તરીકે નિયુક્ત કર્યા. રાધા દિવસભર મહેલમાં જ રહેતી અને મહેલને લગતું કામ જોતી.
તક મળતાં જ તે કૃષ્ણનાં દર્શન કરતી હતી, પરંતુ મહેલમાં રાધા શ્રી કૃષ્ણ સાથે પહેલાની જેમ આધ્યાત્મિક જોડાણ અનુભવી શકતી ન હતી, તેથી રાધાએ મહેલથી દૂર જવાનું નક્કી કર્યું. તેણે વિચાર્યું કે તે દૂર જઈ શકશે અને શ્રી કૃષ્ણ સાથે ફરીથી ગાઢ સંબંધ સ્થાપિત કરી શકશે.
તેણીને ખબર ન હતી કે તેણી ક્યાં જઈ રહી છે, પરંતુ ભગવાન કૃષ્ણ જાણતા હતા. ધીરે ધીરે સમય વીતતો ગયો અને રાધા સાવ એકલી અને નબળી પડી ગઈ. તે સમયે તેને ભગવાન કૃષ્ણની જરૂર હતી. અંતિમ ક્ષણે ભગવાન કૃષ્ણ તેમની સામે પ્રગટ થયા.
કૃષ્ણએ રાધાને તેની પાસે કંઈક માંગવા કહ્યું, પરંતુ રાધાએ ના પાડી. કૃષ્ણની ફરી વિનંતી પર, રાધાએ કહ્યું કે તે તેને છેલ્લી વાર વાંસળી વગાડતા જોવા માંગે છે. શ્રી કૃષ્ણએ વાંસળી લીધી અને ખૂબ જ મધુર ધૂન વગાડવાનું શરૂ કર્યું. જ્યાં સુધી રાધા કૃષ્ણ સાથે આધ્યાત્મિક રીતે ભળી ન જાય ત્યાં સુધી શ્રી કૃષ્ણ રાત-દિવસ વાંસળી વગાડતા હતા. વાંસળીના સૂર સાંભળીને રાધાએ પોતાનું શરીર છોડી દીધું.
જોકે ભગવાન કૃષ્ણ જાણતા હતા કે તેમનો પ્રેમ અમર છે. આમ છતાં તે રાધાનું મૃત્યુ સહન કરી શક્યા નહીં. કૃષ્ણ એ વાંસળી તોડી અને તેને પ્રેમના પ્રતીકાત્મક અંત તરીકે ઝાડીમાં ફેંકી દીધી. ત્યારથી શ્રી કૃષ્ણએ તેમના સમગ્ર જીવન દરમિયાન વાંસળી કે અન્ય કોઈ વાદ્ય વગાડ્યું નથી.
દ્વાપર યુગમાં જ્યારે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ પૃથ્વી પર જન્મ લીધો ત્યારે દેવીદેવતાઓ પોતાનો વેશ બદલીને તેમને મળવા માટે સમયાંતરે પૃથ્વી પર આવવા લાગ્યા. ત્યારે ભગવાન શિવ પણ પોતાના પ્રિય ભગવાનને મળવા આવ્યા. પરંતુ તે એક ક્ષણ માટે રોકાઈ ગયો અને વિચાર્યું કે જો તે શ્રી કૃષ્ણને મળવા જઈ રહ્યો છે, તો તેણે તેની સાથે કેટલીક ભેટ પણ લેવી જોઈએ.
ત્યારે મહાદેવ શિવને યાદ આવ્યું કે ઋષિ દધીચીનું શક્તિશાળી અસ્થિ તેમની સાથે પડેલું છે. ઋષિ દધીચિ એ જ મહાન ઋષિ છે જેમણે ધર્મ ખાતર પોતાના શરીરનો ત્યાગ કર્યો હતો અને પોતાના બળવાન શરીરના તમામ હાડકાઓનું દાન કર્યું હતું. તે હાડકાઓની મદદથી વિષ્કર્માએ ઇન્દ્ર માટે ત્રણ ધનુષ્ય પિનાક, ગાંડીવ, શારંગ અને વ્રજ બાંધ્યા હતા.
મહાદેવ શિવે એ અસ્થિને પીસીને એક સુંદર વાંસળી બનાવી. પછી જ્યારે શિવ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણને મળવા ગોકુળ પહોંચ્યા, ત્યારે તેમણે તે બંસી શ્રી કૃષ્ણને ભેટમાં આપી. તેમને આશીર્વાદ આપ્યા, ત્યારથી ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ તે વાંસળી પોતાની પાસે રાખે છે.
