દેવશયની એકાદશીના દિવસે આ રીતે કરો વ્રત, મળશે શુભ ફળ અને પૈસાની ક્યારે નહિં પડે અછત…

દેવશયની એકાદશી વ્રત દશમી તિથિની રાત્રે શરૂ થાય છે. દશમી તિથિના રાત્રિભોજનમાં મીઠાનો ઉપયોગ ન કરવો જોઇએ. બીજે દિવસે, વહેલી સવારે ઊઠીને, દૈનિક પ્રવૃત્તિઓમાંથી નિવૃત્ત થયા પછી, ઉપવાસનો ઉકેલ લાવવો જોઈએ. ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિની બેઠક પર બેસીને ષોડશોપચારથી પૂજા કરવી જોઈએ.

પંચામૃતથી સ્નાન કર્યા પછી ભગવાનને ધૂપ, દીવો, ફૂલો વગેરેથી પૂજા કરવી જોઈએ. ભગવાનને બધી પૂજા સામગ્રી, ફળો, ફૂલો, બદામ અને મીઠાઈ ચડાવ્યા પછી વિષ્ણુ મંત્રની પ્રશંસા કરવી જોઈએ. આ સિવાય શાસ્ત્રોમાં જણાવેલ ઉપવાસના સામાન્ય નિયમોનું કડક પાલન કરવું જોઈએ.

ધર્મરાજા યુધિષ્ઠિરે કહ્યું – હે કેશવ! અષાhad શુક્લ એકાદશીનું નામ શું છે? આ વ્રતને નિહાળવાની કઈ પદ્ધતિ છે અને કયા દેવતાની પૂજા કરવામાં આવે છે? શ્રી કૃષ્ણ કહેવા લાગ્યા કે હે યુધિષ્ઠિર! હું તમને તે જ વાર્તા કહું છું જે બ્રહ્માજીએ નારદજીને કહ્યું હતું. એકવાર નારદજીએ બ્રહ્માજીને આ સવાલ પૂછ્યો હતો.

ત્યારે બ્રહ્માજીએ જવાબ આપ્યો કે હે નારદ, તમે કળિયુગ જીવોના મુક્તિ માટે ખૂબ સારો પ્રશ્ન પૂછ્યો છે, કારણ કે દેવશયની એકાદશીનું વ્રત બધા ઉપવાસોમાં શ્રેષ્ઠ છે. આ ઉપવાસ દ્વારા બધા પાપોનો નાશ થાય છે અને જેઓ આ ઉપવાસનું પાલન કરતા નથી, તેઓ નરકમાં જાય છે. ભગવાન વષ્ણુ આ વ્રતનું પાલન કરીને પ્રસન્ન થાય છે. આ એકાદશીનું નામ પદ્મ છે. તેને દેવશયની એકાદશી, વિષ્ણુ-શાયની એકાદશી, અષાઢી એકાદશી અને હરિશ્યાની એકાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

હવે હું તમને એક દંતકથા જણાવું છું. તમે ધ્યાનપૂર્વક સાંભળો. સૂર્યવંશમાં માંધાતા નામનો ચક્રવર્તી રાજા રહ્યો છે, જે સત્યવાદી અને મહાન મહિમા હતો. તે પુત્રની જેમ તેની પ્રજાની સંભાળ લેતો. તેના બધા વિષયો સમૃદ્ધ અને ખુશ હતા. તેમના રાજ્યમાં ક્યારેય દુકાળ પડ્યો ન હતો.

એકવાર તે રાજાના રાજ્યમાં ત્રણ વર્ષ સુધી વરસાદ પડ્યો ન હતો અને દુકાળ પડ્યો હતો. લોકો ખોરાકની અછતને કારણે ખૂબ જ દુઃખી થઈ ગયા. ખોરાકના અભાવે રાજ્યમાં બલિદાન પણ અટકી ગયું. એક દિવસ લોકો રાજા પાસે ગયા અને કહ્યું, હે રાજા! બધા લોકો આંસુથી પોકારી રહ્યા છે કારણ કે આખા વિશ્વની રચનાનું કારણ વરસાદ છે.

વરસાદના અભાવે દુષ્કાળ સર્જાયો છે અને દુષ્કાળને કારણે લોકો મરી રહ્યા છે. તેથી જ રાજન! આવો કોઈ ઉપાય જણાવો જેના દ્વારા લોકોની વેદના દૂર થઈ શકે રાજા માંધાતાએ કહેવાનું શરૂ કર્યું કે તમે સાચા છો, વરસાદ છે જે ખોરાક ઉત્પન્ન કરે છે અને વરસાદના અભાવે તમે ખૂબ જ દુઃખી થઈ ગયા છો. હું તમારી દુર્દશા સમજું છું. એમ કહીને રાજા થોડી સૈન્ય લઇને જંગલ તરફ ગયા.

ઘણા ઋષિઓના આશ્રમોમાંથી મુસાફરી દરમિયાન તે આખરે બ્રહ્માના પુત્ર અંગિરા ઋષિના આશ્રમમાં પહોંચ્યો. ત્યાં રાજા ઘોડા પરથી નીચે ઉતર્યો અને અંગિરા ઋષિને પ્રણામ કર્યા. રાજાને આશીર્વાદ આપ્યા પછી, ઋષિએ તેમની તબિયત સારી થયા પછી આશ્રમમાં આવવાનું કારણ પૂછ્યું. હાથ જોડીને રાજાએ નમ્ર ઇશારાથી કહ્યું કે હે ભગવાન! મારા ધર્મમાં બધા ધર્મોનું પાલન કર્યા પછી પણ દુકાળ પડ્યો છે.

લોકો આને કારણે ખૂબ જ દુ sadખી છે. શાસ્ત્રોમાં એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે રાજાના પાપોની અસરને લીધે જ લોકો દુ:ખ ભોગવે છે. જ્યારે હું ધર્મ પ્રમાણે શાસન કરું છું, ત્યારે મારા રાજ્યમાં દુકાળ કેવી રીતે હશે? હું હજી પણ આનું કારણ શોધી શક્યું નથી. હવે હું તમારી પાસે આ શંકા દૂર કરવા આવ્યો છું. મારી આ શંકા સાફ કરો. ઉપરાંત, લોકોના દુઃખને દૂર કરવા કોઈપણ ઉપાય જણાવો. આ સાંભળીને ઋષિ કહેવા લાગ્યા કે હે રાજન! આ સુવર્ણ યુગ એ તમામ યુગમાં શ્રેષ્ઠ છે.

આમાં ધર્મના ચાર તબક્કાઓ શામેલ છે, એટલે કે આ યુગમાં ધર્મની સૌથી વધુ પ્રગતિ છે. લોકો બ્રહ્માની ઉપાસના કરે છે અને ફક્ત બ્રાહ્મણોને વેદો વાંચવાનો અધિકાર છે. ફક્ત બ્રાહ્મણોને તપસ્યા કરવાનો અધિકાર હોઈ શકે છે, પરંતુ તમારા રાજ્યમાં એક શૂદ્ર તપસ્યા કરી રહ્યો છે. આ ખામીને લીધે, તમારા રાજ્યમાં વરસાદ નથી.

તેથી, જો તમે લોકોનું કલ્યાણ ઇચ્છતા હો, તો તે શુદ્રનો સંહાર કરો. આ અંગે રાજા કહેવા માંડ્યા કે મહારાજ, તપસ્યા કરનાર તે નિર્દોષ શુદ્રને હું કેવી રીતે મારી શકું. કૃપા કરીને આ ખામીને છૂટકારો મેળવવા માટે કોઈ અન્ય રીત સૂચવો. ત્યારે ઋષિ કહેવા લાગ્યા કે હે રાજા! જો તમે અન્ય ઉકેલો જાણવા માંગતા હો, તો સાંભળો.

અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષ પર પદ્મા નામની એકાદશી પર વ્રત રાખો. વ્રતની અસરને લીધે, તમારા રાજ્યમાં વરસાદ થશે અને લોકોને આનંદ મળશે કારણ કે આ એકાદશીના વ્રતથી બધી સિધ્ધિઓ મળશે અને બધી મુશ્કેલીઓનો નાશ થશે. તમારે તમારા વિષયો, સેવકો અને પ્રધાનો સાથે આ એકાદશીનો ઉપવાસ કરવો જોઈએ.

ઋષિની આ વાત સાંભળીને, રાજા તેમના શહેર પાછા આવ્યા અને ધાર્મિક વિધિપૂર્વક પદ્મ એકાદશીનું નિરિક્ષણ કર્યું. તે ઉપવાસની અસરને કારણે વરસાદ પડ્યો હતો અને લોકોને ખુશી મળી હતી. તેથી, બધા માનવોએ આ મહિનાની એકાદશીનું વ્રત રાખવું જોઈએ. આ વ્રત આ દુનિયામાં આનંદ આપશે અને પરલોકમાં મુક્તિ મળશે. આ કથા વાંચીને અને સાંભળીને માણસના બધા પાપોનો નાશ થાય છે.

મહત્વ : અષાઢ મહિનામાં શુક્લ પક્ષની એકાદશીને અષાઢી એકાદશી કહેવામાં આવે છે. તેને દેવશૈની એકાદશી, હરિશયની અને પદ્મનાભ એકાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. અંગ્રેજી કેલેન્ડર મુજબ અષાઢી એકાદશી જૂન અથવા જુલાઈ મહિનામાં આવે છે. અષાઢ શુક્લ એકાદશીથી કાર્તિક શુક્લ એકાદશી સુધીના ચાર મહિનાનો સમયગાળો હરીશયન અવધિ તરીકે માનવામાં આવે છે.

આ ચાર મહિનાના વરસાદનું સંયુક્ત નામ ચાતુર્માસ તરીકે આપવામાં આવ્યું છે. આ દરમિયાન, બધા તહેવારો, વ્રત, ઉપવાસ, સાધના, પૂજા, જાપ અને તપ કરવામાં આવે છે, તેમના વિશાળ સ્વરૂપને એક શબ્દમાં ‘ચાતુર્માસ્ય’ કહેવામાં આવે છે. ચતુર્માસ્ય ચાર મહિનાના સમયગાળાની સમજ આપે છે અને ચતુર્માસ્ય આ દરમિયાન મનાવવામાં આવતા તમામ ઉપવાસ અને તહેવારોની એકંદર સમજ આપે છે.

પૂજા કરવાની રીત : જે ભક્તો દેવશૈની એકાદશીનું વ્રત રાખે છે, તેઓએ વહેલી સવારે જાગીને સ્નાન કરવું જોઈએ. પૂજાસ્થળની સફાઈ કર્યા પછી ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિને આસન પર બેસાડવી જોઇએ અને ભગવાનની પૂજા કરવી જોઈએ.

ભગવાન વિષ્ણુને પીળા કપડાં, પીળા ફૂલો, પીળી ચંદન અર્પણ કરો. તેના હાથમાં શંખ ​​શેલ, ચક્ર, ગદા અને પદ્મા શણગારે છે. ભગવાન વિષ્ણુને પાન અને સોપારી ચડાવ્યા બાદ ધૂપ, દીવો અને ફૂલો ચડાવીને આરતી કરો અને આ મંત્રથી ભગવાન વિષ્ણુની પ્રશંસા કરો.