ભોલેનાથે દૂર કર્યું દેવર્ષિ નારદનું અભિમાન, નારદ મુનિના અભિમાનને તોડી પાડવા માટે શ્રી હરિએ આ અવતાર લીધો હતો…
સામાન્ય માણસ હોય કે ઋષિ-મુનિ. તે કોઈ ને કોઈ સમયે તેના પ્રભાવમાં આવે છે અને વાસના-ક્રોધ-મદ-લોભ-મોહ અને મત્સર તેના પર પોતાની અસર દર્શાવે છે. અમે તમને એક એવી વાર્તા કહેવા જઈ રહ્યા છીએ, જેનો ઉલ્લેખ ગર્ગ સંહિતામાં કરવામાં આવ્યો છે.
જે મુજબ એક સમયે દેવર્ષિ નારદજીને તેમના સંગીતના જ્ઞાન પર ગર્વ હતો. તેને સંગીતના જ્ઞાનનું અભિમાન હતું, પણ માયાના પ્રભાવને લીધે તે અભિમાની બની ગયો છે તેનો તેને ખ્યાલ નહોતો. વિશ્વના રક્ષક ભગવાન વિષ્ણુએ વિચાર્યું કે નારદ, તેઓ પરમ ભક્ત છે, આમાં અભિમાન યોગ્ય નથી. ભગવાન પરમ કૃપાળુ હોવાથી તેમણે ભક્તનું અભિમાન દૂર કર્યું.
એકવાર શ્રી નારદજીના મનમાં એવું પ્રગટ થયું કે આ ત્રિલોકીમાં મારા જેવો કોઈ સંગીતકાર નથી. દરમિયાન એક દિવસ તેણે રસ્તામાં કેટલાક દૈવી પુરુષો અને સ્ત્રીઓને જોયા જેઓ ઘાયલ હતા અને તેમના વિવિધ અંગો કપાયેલા હતા. નારદ દ્વારા આ સ્થિતિનું કારણ પૂછતાં તે દેવી-દેવતાઓએ ઉદાસ સ્વરે વિનંતી કરી કે આપણે બધા રાગ અને રાગિણી છીએ. પહેલા આપણે અંગોથી ભરપૂર હતા, પણ આજકાલ નારદ નામના સંગીતમય વ્યક્તિ રાત-દિવસ રાગ-રાગિણીઓ જપતા રહે છે, જેના કારણે આપણા અંગ તૂટી ગયા છે.
જો તમે વિષ્ણુલોકમાં જઈ રહ્યા છો, તો કૃપા કરીને ભગવાન વિષ્ણુને અમારી દુર્દશા માટે વિનંતી કરો અને તેમની પાસે પ્રાર્થના કરો કે તેઓ અમને જલ્દીથી આ મુશ્કેલીમાંથી મુક્ત કરે. જ્યારે નારદજીએ તેમના સંગીતના જ્ઞાન વિશે સાંભળ્યું ત્યારે તેઓ ખૂબ જ દુઃખી થયા. જ્યારે તે ભગવાનના ધામમાં પહોંચ્યો, ત્યારે ભગવાને તેનો ઉદાસ ચહેરો જોઈને તેના ઉદાસીનું કારણ પૂછ્યું.
નારદજીએ બધું કહ્યું. ભગવાને કહ્યું- હું પણ ક્યાં આ કળાનો ભેદક છું. આ બાબત ભગવાન શંકરના નિયંત્રણમાં છે. તેથી તેમના દુઃખ દૂર કરવા માટે શંકરજીને પ્રાર્થના કરવી જોઈએ. જ્યારે નારદજીએ મહાદેવજીને બધી વાત કહી, ત્યારે ભગવાન ભોલેનાથે જવાબ આપ્યો કે જો હું યોગ્ય રીતે રાગિણીઓનો જાપ કરીશ તો અવશ્ય તે બધા જ અંશોથી પૂર્ણ થઈ જશે, પણ મારું સંગીત સાંભળનાર કોઈક સારા દ્વારા મળવો જોઈએ.
સત્તા હવે નારદજીને વધુ પરેશાની થઈ કે હું સંગીત સાંભળવાનો પણ હકદાર નથી. કોઈ પણ સંજોગોમાં, તેમણે ભગવાન શંકરને શ્રેષ્ઠ સંગીત શ્રોતા પસંદ કરવા પ્રાર્થના કરી. તેમણે ભગવાન નારાયણના નામનું નિર્દેશન કર્યું. પ્રભુએ પણ આ પ્રસ્તાવ સ્વીકારી લીધો.
સંગીત સમારોહ શરૂ થયો. બધા ભગવાન ગાંધર્વો અને રાગ-રાગિણીઓ ત્યાં હાજર હતા. મહાદેવજીના રાગનું ઉચ્ચારણ થતાં જ તેના અંશો પૂર્ણ થઈ ગયા. નારદજી સાધુ હૃદય, પરમ મહાત્મા છે. અહંકાર ગયો હતો, હવે તે રાગિણીઓને સંપૂર્ણ રીતે જોઈને ખૂબ ખુશ હતો. આ રીતે ભગવાન વિષ્ણુએ પોતાના ભક્તનો અહંકાર દૂર કર્યો.
