બનાસકાંઠાના 62 વર્ષીય મહિલા ખેડૂતે ભલભલા બિઝનેસમેનને પછાડ્યા, એકલા હાથે સંભાળે છે 250 પશુઓ, કરે છે કરોડોની કમાણી
આજના બદલાતા યુગમાં મહિલાઓએ પુરુષોને પાછળ છોડી દીધા છે. હા, હવે મહિલાઓ પણ પુરુષોની સાથે આગળ વધી રહી છે. આજની મહિલાઓ પણ સફળતાની દિશામાં આગળ વધી રહી છે. આનું સાચું ઉદાહરણ ગુજરાતના બનાસકાંઠાના 62 વર્ષીય વૃદ્ધ મહિલા ખેડૂત નવલબેન દલસંગભાઈ ચૌધરી છે. જેઓ હાલમાં પશુપાલનના વ્યવસાયમાં વાર્ષિક અંદાજે કરોડો રૂપિયાની કમાણી કરી રહ્યા છે.
બનાસકાંઠાની વાત કરીએ તો, ત્યાનો મુખ્ય વ્યવસાય પશુપાલન અને ખેતી છે. કડકડતી ઠંડી, ઉનાળાની 46 ડિગ્રી ગરમી તેમજ ચોમાસામાં વરસાદ વચ્ચે પણ પોતાના બાળકોની જેમ પશુઓની સારસંભાળ રાખતા પશુપાલકોની અથાગ મહેનતનું પરિણામ એટલે શ્વેત ક્રાંતિ. ત્યારે એશિયાની નંબર વન બનાસડેરી થકી હજારો મહિલાઓ દૂધના વ્યવસાય થકી પોતાના પરિવારોનું ગુજરાન ચલાવી રહી છે.
જાણવા મળ્યું છે કે, બનાસડેરીના સ્થાપક દિવંગત ગલબાકાકાનું સપનું હતું કે બનાસકાંઠા જિલ્લાની દરેક સમાજની મહિલાઓ દાતરડાના હાથા પર પોતાના પરિવારનું ભરણ પોષણ કરે. આ હેતુથી તેઓએ વર્ષો પહેલા બનાસડેરીની સ્થાપના કરી હતી. ત્યારે આજે આપણે ત્યાની એક એવી જ મહિલાની કહાની વિશે વાત કરવાના છીએ. તો ચાલો જાણીએ…
બનાસકાંઠા જિલ્લાના નગાણા ગામના વતની નવલબેન તમામ પ્રતિકૂળતાઓને બહાદુર કરીને તેમના જિલ્લામાં મીની-ક્રાંતિ શરૂ કરી. અહેવાલો અનુસાર, તેણે 2020માં 1.10 કરોડ રૂપિયાનું દૂધ વેચીને દર મહિને 3.50 લાખ રૂપિયાનો નફો કરીને રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો. 2019માં તેણે 87.95 લાખ રૂપિયાનું દૂધ વેચ્યું. વર્ષ 2020માં નવલબેને પોતાના ઘરે દૂધની કંપની શરૂ કરી. હવે, તેની પાસે 80 થી વધુ ભેંસ અને 45 ગાય છે જે ઘણા ગામડાઓમાં લોકોની દૂધ જરૂરિયાતો પૂરી કરે છે.
62 વર્ષીય નવલબેન મહિલા કહે છે કે, તેમને ચાર પુત્રો છે પરંતુ તેઓ તેમના કરતા ઘણા ઓછા કમાય છે. “મારા ચાર પુત્રો છે જે શહેરમાં ભણે છે અને નોકરી કરે છે. હું 80 ભેંસ અને 45 ગાયોની ડેરી ચલાવું છું. 2019 માં, મેં 87.95 લાખ રૂપિયાનું દૂધ વેચ્યું અને આ બાબતે બનાસકાંઠા જિલ્લામાં પ્રથમ સ્થાન મેળવ્યું. 2020માં અમૂલને એક કરોડ 10 લાખ રૂપિયાનું દૂધ વેચીને હું બનાસકાંઠાની નંબર વન મહિલા બની. નવલબેન, જે દરરોજ સવારે પોતાની ગાયોનું દૂધ પીવે છે, હવે તેમની ડેરીમાં પંદર કર્મચારીઓ કામ કરે છે.
અમૂલ ડેરીના સીઇઓ આરએસ સોઢીએ ઓગસ્ટ 2020માં ટ્વિટર પર ’10 કરોડપતિ ગ્રામીણ મહિલા સાહસિકો’ની યાદી પ્રકાશિત કરી હતી. ડેરી ફાર્મિંગ અને પશુપાલન સાથે સંકળાયેલી આ મહિલાઓએ નાણાકીય વર્ષ 2019-20માં અમૂલને દૂધ વેચીને લાખો રૂપિયા મેળવ્યા છે. રાષ્ટ્રપતિએ વિશ્વ વિખ્યાત સહકારી મંડળીની સફળતામાં આ મજબૂત મહિલાઓની ભૂમિકાને પણ ઓળખી.
નવલબેન વર્ષ 2020 માં 221595.6 કિલો દૂધ વેચીને તેમની કમાણી તરીકે 87,95,900.67 રૂપિયા સાથે દર્શાવવામાં આવ્યા હતા. તેણે તમામ 10 મહિલાઓમાં સૌથી વધુ કમાણી કરી હતી. આ ઉપરાંત બનાસકાંઠા જિલ્લામાં ડેરી ફાર્મિંગ ક્ષેત્રે તેમની સિદ્ધિઓ બદલ તેમને બે લક્ષ્મી પુરસ્કાર અને ત્રણ શ્રેષ્ઠ પશુપાલક પુરસ્કાર પણ મળ્યા છે. તેમની 60 વર્ષ એ સરેરાશ વય છે કે જેમાં લોકો નિવૃત્ત થવાની ઈચ્છા રાખે છે, પરંતુ નવલબેન એક અત્યંત સફળ અને નફાકારક વ્યવસાય ચલાવી રહ્યા છે, જે માત્ર પોતાને જ નહીં પરંતુ તેમના કર્મચારીઓને પણ ખવડાવી રહ્યાં છે. આજે આ મહિલા “મહિલા સશક્તિકરણ”નું જીવતું જાગતું ઉદાહરણ બની ગઈ છે, તે કોઈ મોટા શહેરની શિક્ષિત મહિલા નથી. પરંતુ નાના ગામમાં રહીને પણ તેઓ લોકોને રોજગાર આપવા સક્ષમ છે.
તેમની 60 વર્ષ એ સરેરાશ વય છે કે જેમાં લોકો નિવૃત્ત થવાની ઈચ્છા રાખે છે, પરંતુ નવલબેન એક અત્યંત સફળ અને નફાકારક વ્યવસાય ચલાવી રહ્યા છે, જે માત્ર પોતાને જ નહીં પરંતુ તેમના કર્મચારીઓને પણ ખવડાવી રહ્યાં છે. આજે આ મહિલા “મહિલા સશક્તિકરણ”નું જીવતું જાગતું ઉદાહરણ બની ગઈ છે, તે કોઈ મોટા શહેરની શિક્ષિત મહિલા નથી. પરંતુ નાના ગામમાં રહીને પણ તેઓ લોકોને રોજગાર આપવા સક્ષમ છે.
મહિલા ખેડૂતનો પરિચય
ગુજરાતના બનાસકાંઠા જિલ્લાના નગાણા ગામમાં રહેતી આ મહિલા ખેડૂત એક સામાન્ય મહિલા જેવી છે. નવલબેન ઓછું ભણેલી મહિલા છે પણ પૈસા કમાવવાની તેમની ઈચ્છા અન્ય કરતા વધુ છે. તેનાથી પ્રેરાઈને મહિલા ખેડૂતે પશુપાલનનો વ્યવસાય શરૂ કર્યો.
પશુપાલન વ્યવસાય કેવી રીતે શરૂ કરવો
ખેડૂતનું કહેવું છે કે પશુપાલનનો વ્યવસાય 8-10 પશુઓથી શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પછી, તેમણે ધીમે ધીમે આ વ્યવસાયને તેની સખત મહેનત અને સમર્પણથી આગળ ધપાવ્યો અને આજના સમયમાં તે એશિયાની સૌથી મોટી ‘બનાસ ડેરી’ માં તેની દૂધની બનાવટો વેચીને પૈસા કમાઈ રહી છે. આ ઉપરાંત મહિલા ખેડૂતો આજના સમયમાં તમામ મહિલાઓ માટે પ્રેરણાસ્ત્રોત બની છે.
મહિલા ખેડૂતનું કહેવું છે કે તે ‘બનાસ ડેરી’માં દરરોજ લગભગ 1 હજાર લિટર દૂધ વેચે છે. જેના કારણે તેઓ વાર્ષિક 1 કરોડનું ટર્નઓવર કરી રહ્યા છે. મહિલા ખેડૂતનું કહેવું છે કે તે છેલ્લા એક વર્ષથી આ કામ કરી રહી છે. જેમાં તેણે લગભગ 1 કરોડ 10 લાખ રૂપિયાની કમાણી કરી છે. આજના સમયમાં મહિલા ખેડૂત 250 પશુઓની માલિક છે.
પ્રાણીઓની યોગ્ય સંભાળ
તમને જણાવી દઈએ કે, મહિલા ખેડૂતો પોતે જ તેમના પશુઓ માટે ચારો બનાવે છે, સાથે જ તેઓ પોતે જ તેમના પશુઓ માટે સ્વચ્છ જગ્યાની વ્યવસ્થા કરે છે. આ સાથે તે જાનવરોનું પણ ખૂબ જ સારી રીતે ધ્યાન રાખે છે.